Galicia atesora unha grande variedade de paisaxes onde o ser humano conviviu cunha natureza agreste durante séculos. O 22% do seu territorio ten algún nivel de protección, unha das porcentaxes máis altas de España. É unha rexión montañosa, cunha masa forestal que supera as 1,4 millóns de hectáreas.
Enxeñería Forestal Asefor S.L., consultora forestal especializada en certificación, é titular do Grupo de Certificación Forestal FSC Alvariza, o grupo español con maior número de membros adheridos e o terceiro en superficie certificada. Coa certificación do Monte Veciñal en man común de Rogueira e Cabana en servizos do ecosistema conseguiu colocar o foco mediático nesta nova certificación de FSC; tamén nas posibilidades de xerar un positivo impacto ambiental e social noutros montes de Galicia e do resto de España.
O certificado obtido en 2019 da man de SCS Global Services permite a declaración de Servizos Ecosistémicos FSC™ ( Forest Stewardship Council™) por demostrar os impactos positivos das súas prácticas de xestión forestal en servizos do ecosistema. O monte certificado inclúe a Devesa da Rogueira, un bosque de altísimo valor ecolóxico en canto á súa biodiversidade e naturalidade..
Conservación das características dos bosques naturais
Unha devesa é un bosque antigo, con vexetación autóctona ben conservada. Este é a contorna que se pretende conservar para que a súa biodiversidade e beleza natural transmítanse ás futuras xeracións. O monte que ocupa a CMVMC Rogueira e Cabana tivo actividade humana desde a antigüidade, manexo que interactuou no ecosistema en maior ou menor grao en función da accesibilidade e os usos. A mediados do século XX aínda existían áreas cultivadas e presenza de camiños que hoxe en día están en desuso debido ao abandono e a diminución en intensidade de certas actividades como a mineira. Desde a segunda metade do século pasado ata a actualidade, o bosque volveu a recuperar terreo e pode apreciarse un aumento do arboledo.
O monte atopábase máis antropizado no pasado, pero grazas ao forte vínculo coa sustentabilidade dos usos tradicionais foi posible conservar os altos niveis de biodiversidade que existen na actualidade.
Con máis de 400 hectáreas dunha impresionante diversidade arbórea, é o espazo natural máis importante da Serra de Ou Courel e un dos máis importantes no noroeste peninsular.
Diversos estudos describen a existencia de ata 21 tipos diferentes de bosque nun mesmo enclave. A diferente altitude da montaña (800 a 1.500 metros) e as súas características xeolóxicas explican a distribución das diferentes formacións vexetais, así como endemismos propios.
Dentro das formacións boscosas aparece Betula pubescens, Sorbus aucuparia, Fagus sylvatica, Quercus pyrenaica, Fraxinus excelsior, Quercus ilex, Querus petraea e robur. Tamén abundan especies acompañantes e secundarias como Prunus spinosa, Corylus abelá, Castanea sativa, Taxus baccata, Ilex aquifolium, Crataegus monogyna, ou Salix caprea.
Existe unha gran variedade de especies arbustivas e herbáceas compoñendo sotobosques ricos en diversidade: Viola riviniana, Stellaria holostea, Ranunculus tuberosus, Poa nemoralis, Lilium martagon, Daphne laureola, Omphalodes nitida, Pteridium aquilinum, Potentilla erecta. Vaccinium myrtillus, Daphne laureola.
Tamén hai un extenso grupo de plantas bulbosas como Galium odoratum, Polysticum seteferum ou Hedera hibernica.
Coidamos do que verdadeiramente importa
A certificación dos servizos do ecosistema en conservación da biodiversidade garante a adecuada conservación dos hábitats, promovendo o patrocinio de actuacións que axuden á conservación e mellora de condiciónelas da área certificada FSC.
Toda a sociedade é beneficiaria deste servizo do ecosistema. No momento no que vivimos, áreas con altísima biodiversidade deben ser protexidas e valoradas pola achega de naturalidade e conservación dos valores biolóxicos. A conservación de espazos forestais únicos para o coñecemento científico e o estudo é moi importante. Ao mesmo tempo, a protección de especies raras ou en perigo que alí habitan (entre elas grandes mamíferos como o oso pardo) abre un camiño á conservación e mantemento das poboacións.
Doutra banda, os veciños comuneiros do monte Rogueira e Cabana son as persoas que viven e custodian devandito enclave, e é o obxectivo desta certificación apoialos para que poidan continuar coa custodia da fabulosa biodiversidade que tanto achega á sociedade e ao medio natural. Unha das accións propostas para a conservación da biodiversidade é promover a actividade tradicional do trasmocho.
Esta práctica forestal ten un impacto positivo na conservación de vellas árbores presentes no bosque, tanto en castiñeiro para froito como aproveitamento de leña para carbón coas quercíneas. Esta práctica axuda á conservación da biodiversidade tanto para as especies vexetais como para vertebrados e insectos.
Os métodos de verificación
Os métodos propostos baséanse en metodoloxías empregadas con éxito en distintos tipos de proxectos e por diferentes entidades:
- Indicador para medir a perturbación antropogénica na paisaxe: densidade de estradas.
- Indicador para medir os cambios: nivel de perturbación.
- Indicador para medir a composición e a estrutura do bosque na paisaxe: estrutura do bosque ou do ecosistema.
As fontes de información empregadas correspóndense coas obtidas polos equipos técnicos en cada momento e as proporcionadas polas distintas institucións e organizacións públicas como a Axencia Espacial Europea, Instituto de Estudos do Territorio (Xunta de Galicia), Instituto Xeográfico Nacional (Goberno de España), etc.
A metodoloxía para a análise de pistas, vías e estradas está baseada nunha metodoloxía de tipo paramétrico, sustentada na análise topolóxica de mapas de usos do chan.
As metodoloxías para o estudo e seguimento da estrutura dos bosques e a conservación da biodiversidade son metodoloxías sustentadas na análise LiDAR e baséanse en metodoloxías e estudos tanto españois como internacionais.
A metodoloxía utilizada é apropiada para a súa utilización no seguimento dos valores medidos. Ademais de ser indicadora de cambios na estrutura do bosque, perturbacións e densidades de vías, esta pode ser contrastada no campo mediante a elaboración de parcelas ou test. As metodoloxías foxen da subxectividade pois se basean en índices e métricas matemáticas, e por tanto para lugares e condicións similares os resultados deberían ser comparables.
